مکان یابی قوم عاد اعجاز قرآن را ثابت کرد

این مقاله توسط کریم دولتی، حامد جمالی و مرتضی قاسمی نوشته شده و در چکیده آن آمده است: قوم عاد در سرزمین احقاف زندگی می‌کردند و مشهور به ساکنان ارم بودند.
داستان زندگی این قوم تنها در قرآن کریم آمده است و در کتب آسمانی گذشته از آن خبری نیست؛ از این‌رو، تا سال‌ها گمان می‌کردند که سرگذشت قوم عاد افسانه‌ای بیش نیست و برخی معتقد بودند پیامبر آن را از افسانه بطلمیوسی گرفته است. امروزه محققان به اطلاعات مفیدی در این باره دست یافته‌اند که اعجاز قرآن را به اثبات می‌رساند و نشان می‌دهد که آنچه در قرآن آمده، مطابق حقیقت و حکایت از واقعیت دارد.
پس از سال‌ها تحقیق و بررسی، سرانجام آثار به جا مانده از سرزمین قوم عاد، توسط گروه تحقیقاتی نیکلاس کلاب، دانشمند اروپایی، با استفاده از آیات قرآن در عمان کشف شد.
یافته ‌های باستان‌شناسان و اکتشافات اخیر با آنچه در قرآن کریم آمده است، مطابقت کامل دارد. اکتشافاتی همچون کشف برج‌ های بلند، باقی ماندن خانه ‌های قوم عاد، کشف محل سکونت قوم عاد، و مدفون شدن سرزمین عاد در زیر لایه ‌های شنی و رملی. از مواردی است که در نوشتار حاضر مورد بررسی قرار گرفته است.
این مقاله در بخش‌های مختلفی از جمله معرفی قوم عاد و پیامبرشان، محل سکونت قوم عاد، وجود برج‌ های بلند در سرزمین قوم عاد، خانه‌های قوم عاد، عذاب قوم عاد و ردّ ادعای کشف اجساد قوم عاد نوشته شده است.
در بخشی از این مقاله می‌خوانیم: در قرآن کریم و تفاسیر آمده است: پیامبر این قوم حضرت هود (ع) (هود/۶۰) از نسل سام بن نوح می‌باشد (قرطبى، الجامع لأحکام القرآن، ۱۳۶۴: ۱۸/۱۲۰). آنها آن قدر از نعمات خدادادی مثل قدرت و استعداد در ساخت و ساز بناهای مستحکم برخوردار بودند که قرآن در این باره می‌فرماید: «همان شهرى که مانندش در شهرها آفریده نشده بود!» (فجر/۸).
مقاله افزوده است: آنان با بهره‌گیری از مواهب سرشار طبیعی و زیستی در کنار اقیانوس هند و باران‌ های مفید و پیاپی و فرآورده‌های زمینی توانسته بودند از نظر تغذیه به چنان رفاه و آسایشی دست یابند که از یک سو، سرمایه‏ هاى مادى در اختیار بگیرند که قسمت مهمى از آن (مخصوصاً در آن عصر) چهارپایان و دام‌ها بودند و از سوى دیگر، نیروى انسانى کافى به دست آورند که بتوانند آن را حفظ و نگهدارى کنند و پرورش دهند (ر.ک: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴: ۱۵/۲۹۶). خداوند در آیاتی از قرآن کریم (شعراء/۱۳۲-۱۳۴) به ذکر نعماتی که به ایشان عطا شده، می‌پردازد و طی آن به رشد کشاورزی و دامپروری و همچنین پسران لایق و برومند در میان ایشان اشاره دارد: وَ اتَّقُوا الَّذی أَمَدَّکُمْ بِما تَعْلَمُونَ أَمَدَّکُمْ بِأَنْعامٍ وَ بَنینَ وَ جَنَّاتٍ وَ عُیُونٍ (ر.ک: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴: ۱۵/۲۹۷).
در مقاله مذکور عنوان شده است: در سوره نجم این قوم با نام عاداً الْأُولى‏ (نجم/۵۰) خوانده شده که برخی از این تعبیر استنباط کرده‌اند که دو عاد وجود داشته است: «عاد اولی» آن است که به واسطه تندباد و «عاد ثانی» آن است که به وسیله صیحه‌ای مهیب از بین رفته‌اند.
قرطبی اقوال مختلفی را در این باره ذکر می‌کند (ر.ک: قرطبى، الجامع لأحکام القرآن، ۱۳۶۴: ۱۸/۱۲۰). برخی نیز گفته‌اند: «عاد اُولی» عاد بن إرم بن عوص بن سام بن نوح و «عاد ثانی» از فرزندان او می‌باشد (ر.ک: همان).
این مقاله می‌افزاید: خداوند برای هدایت قوم عاد، هود(ع) را به سویشان فرستاد، ولی آنان وی را سفیه پنداشتند (اعراف/۶۶؛ هود/۵۴) و از پرستش خدای یگانه سر باز زدند و خود را مستلزم پیروی از دین پدرانشان دانستند و از کبر و غرور خود دست برنداشتند و در مقابل خداوند و پیامبرش سرکشی کردند (ر.ک: عراقی نژاد، ۱۳۷۸: ۲۶۹-۲۸۰؛ رسولی محلاتی، ۱۳۸۲: ۸۹- ۹۸؛ موسوی تنکابنی، ۱۳۷۸: ۵۱؛ بهبودی، ۱۳۷۶: ۳۰۴؛ نیشابوری، ۱۳۸۲: ۸۳-۸۶؛ مکارم، ۱۳۸۶: ۶۱-۶۸. نیز ر.ک: قرطبی، ۱۳۶۴؛ ابن کثیر، ۱۴۰۹؛ محلی و سیوطی، ۱۴۱۹؛ طباطبایی، ۱۴۱۷؛ طبرسی، ۱۴۰۶؛ مکارم، ۱۳۷۴؛ ذیل آیاتِ احقاف/۲۱؛ شعراء/۱۲۳ به بعد و حاقه/۶-۸). جریان قوم عاد در سوره‌های اعراف، توبه، هود، ابراهیم، حج، مؤمنون، شعراء، ص، غافر، فصّلت، احقاف، ق، ذاریات، قمر، حاقه، فجر، فرقان، عنکبوت و نجم (ر.ک: معادیخواه، فروغ بی‌پایان، ۱۳۷۸: ۵۳۴) ذکر شده است.
همچنین این مقاله درباره محل سکونت قوم عاد آورده است: شبه جزیره عربستان دارای تاریخی ریشه‌دار است که از آن داستان‌ها، سفرنامه‌ها و خاطرات زیادی گزارش شده است (ر.ک: برترام توماس، مخاطر الاستکشاف فی الجزیرة العربیة، ۱۴۰۱: ۶۱و۶۹؛ Thomas, ۱۹۳۲: ۱۶۱).
سرزمین قوم عاد بسیار حاصل‌خیز، سرسبز و پربار بود.
قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «و از (مخالفت) کسى خودنگه‏دارى کنید که شما را با آنچه مى‏دانید امداد کرد، شما را با دام‏ها و پسران و بوستان‏ها و چشمه‏ساران امداد رساند» (شعراء/۱۳۳و۱۳۴). هرچند امروزه محل سکونت عادیان یک بیابان و شنزار بی‌آب و علف است، ولی از جنبه علمی، همان‌طور که صاحب اثر «الاعجاز العلمی فی القرآن و السنة» به آن پرداخته، ثابت شده که منطقه جنوب جزیرة العرب مشهور به ربع الخالی در گذشته و پیش از اسلام سرسبز بوده است (ر.ک: منیر فارسی، الاعجاز العلمی فی القرآن والسنه، ۱۴۲۷: ۳۳-۳۵).
به منظور پی بردن به جغرافیا و تاریخ سرزمین قوم عاد، می‌بایست نام‌های آن یعنی «ارم» و «احقاف» را در منابع جغرافیایی و دائرة المعارفی مورد بررسی قرار داد.
مقاله افزوده است: «ارم» (Iram) شهر گمشده‌ای در شبه جزیره عربستان است.
در متون باستانی از شهر (اوبار) با همین نام یا با نام یاد شده و در داستان‌ها آمده که این شهر در قسمت جنوبی شبه جزیره عربستان، مرکز دادوستد بوده است.
امروزه منطقه‌ای در نزدیکی شهر اوبار در کشور عمان را مکان اصلی این شهر می‌دانند. در افسانه‌ها آمده که این شهر حدود ۳۰۰۰ق.م بنیان گذاشته شده و تا قرن نخست میلادی پابرجا بوده است.
بر پایه این داستان، شاه شداد به هشدارهای هود پیامبر توجه نمی‌کرد؛ از این‌رو، خداوند شهر را نابود و همه آن را در ماسه و شن مدفون کرد، به طوری که دیگر اثری از آن باقی نماند. نام شهر ارم پس از ترجمه داستان‌های هزار و یک شب، به ادبیات غربی راه یافت.

منبع مقاله :
عقیق